1950-nji ýyllaryň tomsunda ýaş alymlaryň bir topary bu döreýän pudagyň resmi taýdan döreýşini bellemek üçin ýygnanan mahaly “Emeli intellekt” adalgasyny döretdiler.
Birnäçe onýyllygyň dowamynda AI ösüşiň dürli etaplaryny başdan geçirdi.AI ulgamlary el bilen ýazylan düzgünlere we logika daýanýan düzgüne esaslanýan ulgamlardan başlandy.Irki hünärmen ulgamlary bu tapgyryň adaty wekilleri bolupdyr.Şeýle AI ulgamlary öňünden kesgitlenen düzgünleri we bilimleri talap edýärdi we garaşylmadyk ýagdaýlary çözüp bilmedi.
Soňra maşynlardan maglumatlary nagyşlary we düzgünleri öwrenmäge mümkinçilik bermek bilen ep-esli ösüş gazanan maşyn öwreniş geldi.Umumy usullar gözegçilik edilýän okuwy, gözegçilik edilmedik okuwy we güýçlendirmek okuwyny öz içine alýar.Bu etapda AI ulgamlary şekil tanamak, söz tanamak we tebigy dili gaýtadan işlemek ýaly maglumatlara esaslanýan çaklamalary we kararlary berip biler.
Soň bolsa, çuňňur öwreniş maşyn öwrenmegiň bir pudagy hökmünde ýüze çykdy.Adam beýnisiniň gurluşyny we işleýşini simulasiýa etmek üçin köp gatlakly nerw ulgamlaryny ulanýar.Çuňňur öwrenmek, şekil we gürleýiş tanamak, tebigy dili gaýtadan işlemek we ş.m. ýaly ugurlarda üstünlik gazandy, bu etapda AI ulgamlary uly göwrümli maglumatlardan öwrenip biler we has güýçli pikirlenmek we wekilçilik mümkinçiliklerine eýe bolup biler.
Häzirki wagtda AI giňden ulanylýan programmalary we çalt ösüşi başdan geçirýär.Saglygy goraýyş, maliýe, ulag, bilim we başgalar ýaly dürli ugurlarda ulanyldy.AI tehnologiýasynyň yzygiderli ösmegi, algoritmleri kämilleşdirmek, hasaplaýyş güýjüni ýokarlandyrmak we maglumat bazalaryny kämilleşdirmek AI-iň gerimini we öndürijiligini hasam giňeltdi.AI adam durmuşynda we önümçiliginde akylly kömekçi boldy.
Mysal üçin, awtonom sürüjilikde AI ulaglara ýol şertlerini, ýol signallaryny we beýleki ulaglary duýmak, karar bermek we gözegçilik ulgamlary arkaly howpsuz we netijeli sürüjisiz ulaglara ýetmäge mümkinçilik berýär.Lukmançylyk diagnozy we kömek ulgamynda AI köp sanly lukmançylyk maglumatlaryny seljerip, lukmanlara kesel diagnozy we bejeriş kararlarynda kömek edip biler.Maşyn öwrenmek we çuňňur öwrenmek arkaly AI çişleri ýüze çykaryp, lukmançylyk şekillerini seljerip biler, derman gözleglerine kömek we ş.m. şeýlelik bilen lukmançylyk netijeliligini we takyklygyny ýokarlandyryp biler.
AI, şeýle hem, maliýe töwekgelçiligine gözegçilik etmekde we maýa goýum kararlarynda giňden ulanylýar.Maliýe maglumatlaryny seljerip, galp işleri kesgitläp, töwekgelçiliklere baha berip we maýa goýum kararlaryny kabul edip biler.Uly göwrümli maglumatlary çalt gaýtadan işlemek ukyby bilen, AI akylly maliýe hyzmatlaryny we tekliplerini berip, nagyşlary we ugurlary tapyp biler.
Mundan başga-da, AI senagat optimizasiýasyna we çaklaýyş hyzmatyna ulanylyp bilner.Senagat önümçiliginde prosesleri we enjamlary tehniki taýdan hyzmat edip biler.Sensor maglumatlary we taryhy ýazgylary seljermek arkaly AI enjamlaryň näsazlyklaryny çaklap biler, önümçilik meýilnamalaryny optimizirläp biler we önümçiligiň netijeliligini we enjamlaryň ygtybarlylygyny ýokarlandyryp biler.
Akylly maslahat beriş ulgamlary başga bir mysal.AI ulanyjylaryň gyzyklanmalaryna we isleglerine esaslanyp şahsylaşdyrylan teklipleri we teklipleri berip biler.Bu, elektron söwdada, aýdym-saz we wideo platformalarynda giňden ulanyldy, ulanyjylara zerurlyklaryna laýyk gelýän önümleri we mazmuny tapmaga kömek etdi.
Robot tozan sorujylardan ýüz tanamak tehnologiýasyna çenli, IBM-iň “Çuň gök” küşt boýunça dünýä çempionyny ýeňip, soraglara jogap bermek, maglumat bermek we wezipeleri ýerine ýetirmek üçin tebigy dilleri gaýtadan işlemek we maşyn öwrenmek usullaryny ulanýan meşhur ChatGPT-e çenli AI girdi köpçüligiň pikiri.Bu amaly goşundylar, AI-iň dürli ugurlardaky barlygynyň kiçijik bölegi.Tehnologiýa öňe gitmegi bilen, önümçilik we tagtalary üýtgedip boljak has täze AI programmalaryna garaşyp bileris.
Iş wagty: Iýul-17-2023